Nieruchomości: Uproszczona legalizacja samowoli budowlanej sprzed 20 lat bez opłaty legalizacyjnej

Uchwalona przez Sejm dniu 23 stycznia 2020 roku nowelizacja Prawa budowlanego przewiduje uproszczone postępowanie legalizacyjne odnoszące się do samowoli budowlanych, w przypadku gdy budowa została zakończona co najmniej 20 lat przed wszczęciem postępowania legalizacyjnego.

Pomyślne przeprowadzenie uproszczonego postępowania legalizacyjnego umożliwi właścicielowi nieruchomości uzyskanie decyzji o legalizacji obiektu budowlanego wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę lub bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ wobec złożonego zgłoszenia.
Co istotne, legalizacja w trybie uproszczonym nie będzie wiązać się z obowiązkiem ponoszenia opłaty legalizacyjnej.

Warunkiem koniecznym uproszczonej legalizacji  będzie przedstawienie organowi nadzoru budowlanego kompletnych dokumentów legalizacyjnych tj.

1. oświadczenia o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane;
2. geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej obiektu budowlanego;
3. ekspertyzy technicznej, sporządzonej przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, wskazującej, że stan techniczny obiektu budowlanego:
   a) nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz
   b) pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

W uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym organ nadzoru budowlanego nie będzie zatem badał zgodności samowoli budowlanej z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, ani z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Decyzja o legalizacji stanowić będzie podstawę użytkowania obiektu budowlanego. W ocenie ustawodawcy uproszczone postępowanie legalizacyjne ma zachęcić właścicieli samowolnie zrealizowanych starych budynków do ich legalizacji, a w konsekwencji do przestrzegania przepisów rozdziału 6 Prawa budowlanego dotyczących utrzymania obiektów budowlanych, w tym poddawania ich okresowym kontrolom stanu technicznego.

Do tej pory wielu właścicieli starych budynków nie decyduje się bowiem na legalizację w obawie przed wysokimi opłatami legalizacyjnymi lub nakazem rozbiórki, w sytuacji gdyby samowolny obiekt budowlany był niezgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.