Prawo do odszkodowania nie dla spadkobiercy posiadacza nieruchomości

Spadkobierca posiadacza domagał się odszkodowania

Mec Kręglewski – prawnik ds. prawa nieruchomości wskazuje, iż NSA w wyroku z dnia 5 listopada 2021 r. wydanym w sprawie o sygn. I OSK 788/19 uznał, że odszkodowanie za ograniczenie sposobu korzystania nieruchomości przysługuje wyłącznie osobie uprawnionej do nieruchomości w chwili dokonywania ograniczenia. Jeśli po jego dokonaniu nastąpi nabycie nieruchomości, na przykład w drodze dziedziczenia, nabywca uzyskuje prawo do nieruchomości już ograniczone.

Sprawa dotyczyła odszkodowania za wywłaszczenie

W przedmiotowej sprawie wydano decyzję o ograniczeniu korzystania z nieruchomości. Z inicjatywy wnioskodawcy (będącego następcą prawnym posiadacza nieruchomości), który nabył jej własność w drodze zasiedzenia, wszczęto postępowanie o ustalenie odszkodowania za wywłaszczenie. Postępowanie zostało umorzone z uwagi na to, że wnioskodawca był następcą prawnym posiadacza, a nie właściciela nieruchomości.

NSA: odszkodowanie tylko dla właściciela, również w przypadku następców prawnych

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, zarówno w przypadku klasycznego wywłaszczenia, jak i ograniczenia prawa własności, podmiotem uprawnionym do uzyskania odszkodowania jest właściciel nieruchomości lub jej użytkownik wieczysty. Nie jest istotne, kiedy następuje ustalenie odszkodowania. Jeśli właściciel nieruchomości nie otrzymał odszkodowania za wywłaszczenie, uprawnionym do niego będzie jego następca prawny (na przykład spadkobierca). Nie będzie tak jednak w sytuacji, gdy spadkodawca nie był właścicielem nieruchomości, której dotyczyło ograniczenie. Uszczerbek majątkowy, który ma równoważyć odszkodowanie, ponosi bowiem podmiot któremu w momencie dokonywania ograniczenia posiada tytuł prawny (własność) nieruchomości.