Spory sądowe w Bułgarii oraz bułgarski system prawny

Bułgarski system prawny

Bułgarskie sądownictwo składa się z:

• Trybunału Konstytucyjnego
• Dwóch Sądów Najwyższych (kasacyjnego i administracyjnego)
• Sądów Okręgowych
• Sądów Rejonowych
• Sądów Apelacyjnych
• Sądów Wojskowych.

Bułgarski Trybunał Konstytucyjny został powołany w 1991 roku, kiedy Wielkie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło Konstytucję Republiki Bułgarii. Jest to organ niezależny, który gwarantuje ochronę i stosowanie przepisów Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny liczy dwunastu członków. Przewodniczący wybierany jest na okres trzech lat. Powołani sędziowie muszą być obywatelami Bułgarii, którzy ukończyli studia prawnicze i posiadają co najmniej piętnastoletnie doświadczenie w dziedzinie prawa. Powoływani są na okres dziewięciu lat, bez możliwości reelekcji.

Bułgarski Najwyższy Sąd Kasacyjny uznawany jest za najwyższą instancję w sprawach cywilnych i karnych. Rozpatruje on odwołania od wyroków sądów okręgowych i apelacyjnych. Siedzibą tego sądu jest Sofia, składa się on z zespołów sędziów trzech sędziów wraz z przewodniczącym. Najwyższy Sąd Kasacyjny składa się z trzech wydziałów: karnego, cywilnego i handlowego. Najwyższy Sąd Administracyjny rozpatruje sprawy dotyczące administracji, tak jak min. sprawy podatkowe czy wydawanie pozwoleń i licencji a także sporów z organami władzy lokalnej i centralnej. Jego siedziba znajduje się w Sofii a zasięg jurysdykcji rozciąga się na cały kraj.

Istnieje także pięć sądów apelacyjnych w Bułgarii, znajdują się one kolejno w: Sofii, Burgas, Płowdiw, Warnie i Wielkim Tarnowie. Sądy te są odpowiedzialne za rozpatrywanie odwołań od wyroków sądów okręgowych mających siedziby w ich obszarach jurysdykcyjnych. Zazwyczaj orzekają one w trzyosobowych zespołach, jednak dopuszczalne są odstępstwa od tej zasady.

Sąd Wojskowy składa się z jednego sędziego i jednego asesora sądowego. Orzeka on w sprawach dotyczących wojskowości. Sądy administracyjne pełnią rolę pierwszej instancji w sprawach dotyczących administracji, dopóki Najwyższy Sąd Administracyjny nie będzie posiadać w nich pełnej jurysdykcji. Istnieje 28 sądów administracyjnych.

W Bułgarii istnieje także 30 sądów okręgowych, mających swoją jurysdykcję na tych samych obszarach co sądy administracyjne, orzekają one w sprawach cywilnych i handlowych w których wartość przedmiotu sporu przekracza 25,000 lejów. Sądy te rozpatrują także sprawy dotyczące nieruchomości w przypadku roszczeń przekraczających 50,000 lejów. Ponadto, rozpatrują one także odwołania od wyroków sądów rejonowych. W sprawach cywilnych i handlowych, gdzie roszczenia nie przekraczają 25,000 lejów i 50,000 lejów w przypadku nieruchomości,  właściwość posiadają sądy rejonowe.

Postępowanie cywilne w Bułgarii

Istnieje wiele etapów postępowania cywilnego w Bułgarii:

• wniesienie roszczenia przed właściwy sąd;
• doręczenie pozwu;
• analiza formalna pisma procesowego dokonywana przez sąd;
• dokonanie ustaleń stanu faktycznego przed rozpoczęciem procesu;
• rozpoznanie sprawy przy udziale stron lub innych wyznaczonych osób.

Nie istnieją ramy czasowe ograniczające czas w jakim ma zostać przeprowadzone postępowanie w Bułgarii. Na czas w jakim dojdzie do rozstrzygnięcia sporu może wpływać wiele kwestii. Postępowanie może przeciągać się latami, zwłaszcza jeśli w grę wchodzą odwołania od decyzji sądów pierwszej instancji.

Innym rozwiązaniem sporu prawnego jest arbitraż. Skuteczne zastosowanie tej metody wywołuje skutek identyczny z prawomocnym orzeczeniem sądu powszechnego. Jedną z zalet arbitrażu jest znaczne skrócenie czasu trwania postępowania w porównaniu z postępowaniem sądowym. Arbitraż w Bułgarii podlega Konwencji Europejskiej o Międzynarodowym Arbitrażu Handlowym. Nasi prawnicy są skłoni udzielić więcej informacji dotyczących arbitrażu i innych metod rozwiązywania sporów w Bułgarii.