Zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego – o czym powinni pamiętać pracodawcy zatrudniające cudzoziemców?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, stan ten został zniesiony z dniem 1 lipca 2023 r.

W związku z powyższym rozwiązania specjalne dla cudzoziemców wynikające z treści ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych uchwalonej dnia 2 marca 2020 roku (tzw. Specustawa covidowa), w celu legalizacji pobytu i pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie epidemii przestaną obowiązywać od 1 sierpnia 2023 roku.

Szczegółowe rozwiązania dla cudzoziemców

Przypominamy, że specjalne rozwiązania dla cudzoziemców wprowadzone przez Specustawę covidową obejmowały, m.in.:

1. przedłużenie z mocy prawa terminów do złożenia wniosku o przedłużenie wizy i udzielenie zezwolenia na pobyt (czasowy, stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE), które wypadały w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tych stanów, a zarazem – przedłużenie legalności pobytu cudzoziemców w tym okresie,
2. przedłużenie z mocy prawa legalności pobytu w Polsce na podstawie wizy Schengen, wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo obszaru Schengen lub w ruchu bezwizowym w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tych stanów,
3. przedłużenie z mocy prawa ważności wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy, których ważność upływała w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tych stanów,
4. przedłużenie z mocy prawa ważności kart pobytu, których ważność upływała w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tych stanów,
5. przedłużenie z mocy prawa ważności zezwoleń na pracę, zezwoleń na pracę sezonową, oświadczeń o powierzeniu pracy których ważność upływała w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tych stanów.

Skutki zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego

W związku z powyższym, po upływie 30 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego — to jest od dnia 1 sierpnia 2023 r.– wyżej opisane rozwiązania przestaną istnieć. Cudzoziemcy, którzy:

• przebywali na terytorium RP na podstawie przedłużonej wizy lub zezwolenia na pobyt – tracą prawo do dalszego legalnego pobytu na terytorium RP o ile nie uzyskali nowej wizy, zezwolenia na pobyt lub innego tytułu pobytowego,
• wykonywali pracę na terytorium RP na podstawie przedłużonych zezwoleń na pracę lub oświadczeń o powierzeniu pracy – tracą prawo dalszego wykonywania pracy na terytorium RP, o ile ich pracodawcy nie uzyskali nowych dokumentów uprawniających do dalszego zatrudnienia tych cudzoziemców.

Powyższe nie dotyczy cudzoziemców, których pobyt lub praca na terytorium RP zostały uznane za legalne na podstawie odrębnych przepisów prawa, np. obywateli Ukrainy objętych Specustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa z dnia 12 marca 2022 roku.

Kontrola legalności pobytu i pracy przez pracodawcę

W związku z powyższym polscy pracodawcy powierzający pracę cudzoziemcom na terytorium Polski powinni do 1 sierpnia 2023 roku dokonać szczegółowej analizy dokumentów potwierdzających legalność pracy swoich pracowników oraz z odpowiednim wyprzedzeniem wystąpić o wydanie nowych zezwoleń na pracę lub zarejestrowanie oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcom.

Ponadto, należy pamiętać, że pracodawca ma również obowiązek kontrolowania legalności pobytu swoich pracowników-cudzoziemców na terytorium Polski i przechowywać odpowiednie dokumenty przez cały czas ich obowiązywania. Praca cudzoziemca nie może być legalna w przypadku, gdy przebywanie tego cudzoziemca w Polsce nie jest legalne, bez względu na to czy pracodawca ma ważne dokumenty uprawniające do wykonywania pracy przez takiego cudzoziemca.

Zatem, w przypadku ustalenia, w toku analizy przeprowadzonej przez pracodawcę przed 1 sierpnia 2023 roku, że cudzoziemiec przebywa w Polsce na podstawie zezwoleń na pobyt lub wiz przedłużonych na podstawie przepisów Specustawy covidowej, należy niezwłocznie poinformować pracownika o obowiązku uzyskania przez niego nowej wizy lub złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt, dzięki czemu będzie możliwe dalsze przebywanie na terytorium Polski i wykonywanie pracy przez tego pracownika.

Nasi prawnicy specjalizujący się w polskim prawie imigracyjnym pomogą dopełnić wszelkich formalności związanych z zatrudnieniem pracowników z zagranicy oraz legalizacją pobytu lub pracy w Polsce.

Zapraszamy do kontaktu: [email protected]