Zakup odrzutowców i samolotów w Polsce i Europie

Zakup samolotu/odrzutowca – wymogi formalne

Przepisy polskiego prawa nie ustanawiają żadnych szczególnych wymogów formalnych co do umowy sprzedaży statku powietrznego, które warunkują ważność i skuteczność przeniesienia własności statku powietrznego. Umowa może zostać zawarta w dowolnej prawnie dopuszczalnej formie.

W związku z tym, aby osiągnąć sukces transakcji lotniczych, wystarczające jest spełnienie zwykłej formy pisemnej. Forma pisemna umowy umożliwi stronom transakcji dopełnienie wszelkich obowiązków publiczno-prawnych, w szczególności zarejestrowanie nowego właściciela statku powietrznego w rejestrze cywilnych statków powietrznych prowadzonym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

Niekiedy jednak, z uwagi na przebieg negocjacji danej transakcji, forma aktu notarialnego może być konieczna. Przykładowo, konieczność taka wystąpi, gdy sprzedający chce uzyskać od kupującego zabezpieczenie zapłaty ceny w postaci hipoteki na nieruchomości lub oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji przez kupującego.

Ponadto umowa sprzedaży statku powietrznego powinna spełniać podstawowe i typowe wymagania dla umów sprzedaży, określone w Kodeksie cywilnym, w szczególności precyzyjnie określać strony umowy, przedmiot sprzedaży oraz cenę statku powietrznego lub sposób jej ustalenia, a także termin i sposób zapłaty ceny.

Analiza due diligence statku powietrznego

Ze względu na fakt, że zakup samolotu jest transakcją o wysokiej wartości, w celu zminimalizowania ryzyka transakcyjnego dla kupującego, zaleca się przeprowadzenie szczegółowego audytu due diligence przed podpisaniem umowy sprzedaży.

W ramach audytu due diligence statku powietrznego weryfikowany jest jego aktualny status prawny, w szczególności:

• weryfikacja ważności i poprawności statku powietrznego własności posiadanej przez sprzedającego,
• weryfikacja, czy jakikolwiek obciążenia zostały ustanowione w samolocie,
• weryfikacja, czy statek powietrzny podlega jakimkolwiek postępowaniem lub zajęciem.

Certyfikaty związane ze statkami powietrznymi

Powyższe można wykonać w szczególności poprzez:

• uzyskanie certyfikatów z rejestru zastawów,
• uzyskanie zaświadczeń z rejestru zastawów skarbowych,
• analiza plików rejestracyjnych samolotu w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego.

Zaświadczenia z rejestru zastawów i zastawów skarbowych wyłączą obciążenie statku powietrznego zastawem rejestrowym lub zastawem skarbowym.

Ryzyka nieobjęte certyfikatami

Jednakże statek powietrzny może być przedmiotem innych praw i roszczeń osób trzecich, o których nie ma informacji w wyżej wymienionych rejestrach zastawów. W tym celu konieczne będzie uzyskanie dostępu do akt rejestrowych statku powietrznego prowadzonych przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

Na podstawie analizy akt rejestrowych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego, kupujący będzie w stanie zweryfikować, czy statek powietrzny jest przedmiotem użytkowania przez podmiot inny niż jego właściciel (zbywca), a jeśli tak, to na jakiej podstawie prawnej i w jakim zakresie, gdyż w takim przypadku stosowna umowa użytkowania lub dzierżawy zostanie złożona do akt rejestrowych statku powietrznego, a użytkownik statku powietrznego będzie przedmiotem formalnej rejestracji przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

Analiza akt rejestrowych umożliwi również weryfikację ważności i poprawności tytułu własności statku powietrznego posiadanego przez sprzedającego, a także ustalenie, czy w stosunku do statku powietrznego lub jego właściciela nie toczy się postępowanie administracyjne prowadzone przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

Należy pamiętać, że akta rejestracyjne statku powietrznego nie są jawne, a Urząd Lotnictwa Cywilnego może je udostępniać jedynie ograniczonej grupie uprawnionych osób, do której kupujący zazwyczaj nie należy. Z tych względów konieczne może być uzyskanie pełnomocnictwa od właściciela statku powietrznego do analizy tych akt.

Kontrola obciążeń statków powietrznych

Mając na uwadze powyższe, należy zauważyć, że do najczęstszych obciążeń statku powietrznego należą:

• zastaw rejestrowy lub skarbowy,
• używać w prawo,
• prawo najmu.

Zastaw rejestrowy lub skarbowy ustanawiany jest zazwyczaj w sytuacji, gdy właściciel statku powietrznego ma nieuregulowane zobowiązania wobec osób trzecich. Wówczas wierzyciel uzyskuje pierwszeństwo zaspokojenia swoich roszczeń ze statku powietrznego, co może obejmować m.in. sprzedaż statku powietrznego lub przejęcie jego własności w drodze egzekucji sądowej. Sprzedaż statku powietrznego nie powoduje wygaśnięcia ani ograniczenia skuteczności zastawu rejestrowego lub skarbowego, a w konsekwencji uprawnienia wierzyciela mogą być wykonywane wobec nabywcy statku powietrznego. Z tych względów weryfikacja istnienia ww. zastawów jest kluczowym elementem badania due diligence, które powinno poprzedzać zawarcie umowy sprzedaży statku powietrznego.

Sprzedaż statku powietrznego nie prowadzi również do wygaśnięcia prawa użytkowania ustanowionego na rzecz osoby trzeciej. Użytkownik będzie uprawniony do eksploatacji statku powietrznego na dotychczasowych warunkach, a uniemożliwienie mu wykonywania jego praw może narazić nabywcę statku powietrznego na roszczenia i spory sądowe. Podobnie, jeżeli statek powietrzny był przedmiotem leasingu, nabywca zazwyczaj zastępuje zbywcę w umowie leasingu, będąc nią związany na tych samych warunkach, jednakże z prawem do wypowiedzenia umowy leasingu.

Wyrejestrowanie statku powietrznego

Sprzedaż samolotu może skutkować obowiązkiem wyrejestrowania statku powietrznego z polskiego rejestru cywilnych statków powietrznych prowadzonego przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

Powyższy obowiązek powstanie w szczególności, gdy:

• kupującym jest osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego,
• nabywcą jest cudzoziemiec nieposiadający stałego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• kupującym jest zagraniczna osoba prawna (np. spółka z siedzibą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),
• statek powietrzny ma zostać wpisany do zagranicznego rejestru cywilnych statków powietrznych.

Urząd Lotnictwa Cywilnego może jednak w uzasadnionych przypadkach udzielić zgody na wpis statku powietrznego do polskiego rejestru cywilnych statków powietrznych na rzecz osób i podmiotów, o których mowa w pkt 1-3 powyżej.

Rejestracja nowego właściciela statku powietrznego

Jeżeli sprzedaż statku powietrznego nie jest związana z obowiązkiem wyrejestrowania statku powietrznego z polskiego rejestru cywilnych statków powietrznych prowadzonego przez Urząd Lotnictwa Cywilnego, jak wspomniano powyżej, konieczna będzie aktualizacja danych rejestracyjnych statku powietrznego.

W powyższej sytuacji, niezwłocznie po zawarciu umowy sprzedaży statku powietrznego, nabywca składa do Urzędu Lotnictwa Cywilnego wniosek o wpis zmian w rejestrze polegających na ujawnieniu nowego właściciela statku powietrznego i wykreśleniu poprzedniego. Do powyższego niezbędne będzie przedłożenie umowy sprzedaży statku powietrznego.

Transakcja lotnicza – podatek

Jeżeli sprzedaż statku powietrznego podlega polskiemu reżimowi podatkowemu, umowa sprzedaży statku powietrznego może podlegać VAT podatkowi, jeżeli sprzedającym jest przedsiębiorca, lub podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli sprzedaży dokonuje właściciel będący osobą fizyczną.

Zapłata podatku od czynności cywilnoprawnych spoczywa na kupującym, który powinien dopełnić tego obowiązku w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy sprzedaży, na podstawie której następuje przeniesienie własności statku powietrznego.

Stawka podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi 2% wartości rynkowej statku powietrznego.

Umowa sprzedaży powinna określać cenę samolotu, która będzie odpowiadała jego aktualnej wartości rynkowej. W przeciwnym razie urząd skarbowy może zażądać od podatnika (nabywcy) podwyższenia lub obniżenia tej wartości, co wpłynie na wysokość należnego podatku, który należy zapłacić.

Samolot/Odrzutowiec – Sprzedaż i kupno powiązanych usług

Nasz adwokat oferuje kompleksowy zakres usług związanych z transakcjami kupna i sprzedaży statków powietrznych. Nasza oferta skierowana jest zarówno do kupującego jak i sprzedającego statek powietrzny.

W zakresie świadczonych usług nasza kancelaria oferuje:

• przeprowadzenie audytu due diligence statku powietrznego,
• przygotowanie lub analiza umowy sprzedaży statku powietrznego,
• reprezentacja w negocjacjach,
• dokonywanie zmian rejestracyjnych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego,
• doradztwo w zakresie prawa podatkowego i celnego.

FAQ – Zakup statku powietrznego

Czy zakup samolotu w Polsce podlega podatkowi od transakcji?

Zakup samolotu w Polsce może podlegać opodatkowaniu 2% podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Niemniej jednak, w zależności od okoliczności transakcji, podatek może, ale nie musi powstać.

Czy jest obowiązek wyrejestrowania samolotu z polskiego rejestru po zakupie?

Nie, jest to konieczne tylko wtedy, gdy:

• kupującym jest osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego,
• nabywcą jest cudzoziemiec nieposiadający stałego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• kupującym jest zagraniczna osoba prawna (np. spółka z siedzibą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),
• statek powietrzny ma zostać wpisany do zagranicznego rejestru cywilnych statków powietrznych.